نامهنویس بیصدایان | محمود زندمقدم که روز دوشنبه درگذشت، محقق جدی سیستان و بلوچستان بود
تاریخ انتشار: ۱۶ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۵۱۶۹۰
به گزارش همشهری آنلاین، اما این «همین» به همین سادگی میسر نشده بود، حاصل عمری بود که در سرزمین بلوچها و در کنار مردمانش گذراند؛ حاصل عشق و دلسوزی، حاصل تیزبینی و سختکوشی، حاصل تن ندادن به مقتضیات کار اداری و تحلیل نرفتن در چرخدندههای مناسک بوروکراتیک و از دست ندادن شَم پژوهش و عشق به ثبت واقعیت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
مرحوم زندمقدم نخستینبار سال ۱۳۴۳ بهعنوان کارمند دولت برای ثبت آمار هزینه و درآمد خانوارهای چند روستای نمونه به سیستانو بلوچستان سفر کرد. او که متولد ۱۳۱۷ بود، در آن سفر حدود ۲۶ سال داشت. در ۲۶ سالگی چه دید که در آن دوران که سفر به این خطه با مشقت بسیار همراه بود، فکرش مشغول آن شد؟ از همین نخستین سفر شروع میکند به یادداشتبرداریهایی در شرح و تصویر حال و هوای بلوچستان. سال ۱۳۴۵، ۲ بار سفر کرد به سیستان و بلوچستان. اواخر سال ۱۳۴۹ و اوایل سال ۱۳۵۰ رفت و به قول بلوچها «نشست» در بلوچستان تا سال ۱۳۵۷. اتفاقا در دانشگاه سیستانو بلوچستان و دانشکده دریانوردی چابهار هم کار کرد، اما منش و خمیرهاش اجازه نمیداد یا قوانین و قواعد، به هر حال هر چه بود، باید خودش میدید و نتیجه میگرفت و مینوشت و ثبت میکرد.
برای سالها، سالی ۳،۲ بار، به قول خودش «سفرکی» میکرد به این دیار و تحولات و دگرگونیهای جنبههای مختلف زندگی در آنجا را ثبت و ضبط میکرد. بعد از اینکه مجموع تحقیقات و نوشتههایش را اولبار با عنوان «حکایت بلوچ» منتشر کرد، اهلش آشنا شدند با محققی که کارش جدیت و قلمش روح داشت؛ قلمی که گاهی به جای گزارش و وصف دیدهها با چشم سر، از نادیدههای به چشم دل دیدنی میگفت.
شاهرخ مسکوب، جستارنویس فقید، در وصف کتاب «حکایت بلوچ» در کتاب روزنوشتهایش با عنوان «روزها در راه» میگوید: «این حکایت بلوچ نوشته آقای زندمقدم عجب حکایتی است. چه خوب شد که به تورش افتادم. شاید برای خاطر و در جستوجوی دادشاه یاغی و یار و همدستش نازک و کشتهشدنشان جنگکنان در کوه و کمر بود که سراغ این کتاب رفتم یا شاید برای خود بلوچستان و آفتاب سوزان و دانشآموزان سوخته گرسنهاش. به هر حال گزارش بالابلند این بزرگوار بسیار خواندنی است... کوتاه، خشک، خشن بهسختی طبیعت و زندگی همان سامان با تکرار پیاپی فعلهای ضربی و چکشی در اول جمله و خلاف معمول که اول کمی آزار میدهد و بعد عادی و حتی خوشایند میشود.»
اما همین کتاب ارزنده هم برای اینکه رنگ چاپ را بهخود ببیند، سرنوشت پرماجرایی داشته. هیچ ناشری حاضر به چاپ اثر نمیشود و محمود زندمقدم تصمیم میگیرد کتاب را با هزینه شخصی منتشر کند. نامهای به سیدمحمد خاتمی، وزیر فرهنگ وقت، مینویسد و تقاضای کاغذ میکند. ۲ جلد نخست کتاب را خود مؤلف منتشر میکند. در سالهای بعد مجلدات دیگر حکایت بلوچ به همت انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی چاپ میشود تا جلد ششم که باز، انتشار مجموعه متوقف میشود. در سالهای اخیر انتشارات دنیای اقتصاد همه ۷ مجلد حکایت بلوچ را در شکل و شمایلی تازه به چاپ میرساند که چاپ تازه نیز در روز بزرگداشت رونمایی شد. در سال ۱۳۹۷، در مراسم نکوداشت دکتر محمود زندمقدم و رونمایی از مجموعه ۷ جلدی «حکایت بلوچ»، فواد نظیری، مترجم، در وصف زندمقدم گفت: «حکایت بلوچ را به تالیف دکتر محمود زندمقدم گرفتم که نخستینبار بود نامش را میشنیدم و از او چیزی میخواندم.
کتاب حیرتانگیز بود. حاصل پژوهشی عمیقا کارشناسانه که گام به گام و سنگ به سنگ پهنه بلوچستان را پیموده و بهگونهای موشکافانه از دیدگاه جامعه و مردمشناسی گرفته تا تاریخ و موقعیت جغرافیایی و ویژگیهای طبیعی - اقلیمی را به قلم و نثر درخشان و جذاب نگاشته است. خواننده کتاب به هر زمان و با هر وسیلهای که نویسنده پژوهشگر منطقه را زیر پا میگذارد، کنارش نشسته و سفر میکند. همپایش میرود، میآید، میخورد، میآشامد، شیفته میشود، رنج میبرد و ذرهبین نگاه نویسنده بلوچ و بلوچستان را میشناسد و میپیماید.» در همین مراسم، محسن گودرزی، جامعهشناس در بخشی از صحبتهایش درباره اهمیت کار زندمقدم گفت: «محمود زندمقدم در پژوهشهایش به کسانی که صدایشان شنیده نمیشود، صدا میدهد. ما صدای «مردم بلوچ» را در حکایت بلوچ میشنویم. صدای قربانیان قلعه را در کتاب «قلعه» میشنویم. زندمقدم به جمعیت به حاشیه رانده شده به جمعیت مطرود، به قربانیان توسعه و تحولات اجتماعی و اقتصادی میپردازد و به آنها صدا میدهد.»
از دیگر کتابهای محمود زندمقدم میتوان به «آدمهای سهقران و صناری» و «آفاق جزیره قشم» اشاره کرد.
منبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: ادبیات مترجمان سیستان و بلوچستان حکایت بلوچ سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۵۱۶۹۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
امدادرسانی هلال احمر یزد به سیل زدگان سیستان و بلوچستان
دریافت 48 MB کد خبر 6086683